|
|
 Most fordoński i jego umocnienia - garść wiadomości |
Budowę mostu fordońskiego zakończono w listopadzie 1893 roku. Był on najdłuższym mostem w ówczesnych Niemczech. Jego długość całkowita wynosiła 1306 m (5 przęseł nad nurtem rzeki, 13 przęseł nad terenami zalewowymi). Dokładną historię budowy mostu i jego parametry można znaleźć tu.
(kliknij na zdjęcia aby je powiększyć)
Architekturmuseum TU Berlin, Inv. Nr. BZ-F 16,008
Architekturmuseum TU Berlin, Inv. Nr. BZ-F 16,007
Architekturmuseum TU Berlin, Inv. Nr. BZ-F 16,006
Most stanowił ważny element szlaku komunikacyjnego pomiędzy Bydgoszczą, a Chełmżą oraz Toruniem. Niewiele jednak osób wie, iż stanowił on również ważny punkt strategiczny obrony Twierdzy Toruń oraz Twierdzy Chełmno. W związku z tym most został silnie ufortyfikowany. Wybudowano między innymi cztery blokhauzy broniące mostu z obu stron. Każdy z blokhauzów o wymiarach w rzucie poziomym 10 na 6 metrów. Grubość ścian wahała się od 2 do aż 4 metrów w przyziemiu.
(kliknij na zdjęcie aby je powiększyć)
Architekturmuseum TU Berlin, Inv. Nr. BZ-F 16,003
Architekturmuseum TU Berlin, Inv. Nr. BZ-F 16,002
Z obu stron wjazdu na most, oprócz wspomnianych blokhauzów, broniła również stalowa brama zakończona u góry zębami również wykonanymi ze stali (dwa skrzydła na części drogowej oraz jedno na części kolejowej).
(kliknij na zdjęcie aby je powiększyć)
Architekturmuseum TU Berlin, Inv. Nr. BZ-F 16,005
Istotnym elementem obrony mostu była utworzona w latach 1898-99 bateria ziemna.
Bateria znajdowała się po wschodniej stronie mostu i do 1905 roku składała się z czterech betonowych stanowisk na działa kalibru 90mm. Otoczona została kratą forteczną i trójkątną fosą z zasiekami z drutu kolczastego. Później przekształcona została w szaniec piechoty z dwoma betonowymi stanowiskami dla przewoźnych wieżyczek pancernych Grusona wyposażonych w szybkostrzelne działka kalibru 53mm.
Most był również chroniony przez baterię dział kaliber 120 mm zlokalizowaną na lewym brzegu Wisły na wzgórzach otaczających Fordon od północy.
W związku z przebudową mostu i zastąpieniu części przęseł zalewowych wałem ziemnym, umocnienia mostu zostały bezpowrotnie zniszczone. Do dnia dzisiejszego zachował się tylko fragment opisanego powyżej prawobrzeżnego przyczółka. Widoczne są uszkodzone betonowe elementy - prawdopodobnie ukrycia dla załogi z wnękami amunicyjnymi oraz zarys obwałowania.
Szkic jest dostępny dzięki uprzejmości Włodka Grabowskiego z Koła "Twierdza Grudziądz" przy Toruńskim Towarzystwie Przyjaciół Fortyfikacji.
Tekst opracował: Marcin Nalewka
|
|
|
